Rozwój technologii, a także coraz większe zapotrzebowanie na stal sprawiło, że powstało coraz więcej odmian tego materiału. Żeby uzyskać konkretny efekt, lub poprawić niektóre właściwości zaczęto dodawać do stali inne składniki. W artykule przyjrzymy się bliżej stali stopowej, a także pierwiastkom, które są do niej dodawane.
![](https://www.elfadistrelec.pl/Web/WebShopImages/landscape_large/0-/01/Crescent-CPTAW8-30120690-01.jpg)
Co to jest stal stopowa?
Na początku wyjaśnijmy czym tak naprawdę jest stal stopowa. Według przyjętej definicji, do stali stopowych zalicza się stopy żelaza z węglem, do których celowo dodano konkretne pierwiastki stopowe, nazywane dodatkami stopowymi. Dodatki stopowe stosuje się w celu uzyskania konkretnych właściwości stali, większej wytrzymałości, lub odporności na konkretny czynnik zewnętrzny – temperaturę lub wilgoć). Skutkiem dodania poszczególnych pierwiastków jest zmiana struktury stali. Dzieje się tak dlatego, ponieważ dodatki stopowe oddziałują zarówno na węgiel, jak i na żelazo, a także na siebie. Zawartość procentowa dodatków stopowych w stali może wynosić od 0,01% do nawet kilkudziesięciu procent – wszystko zależy od przeznaczenia stali i właściwości jakie chcemy uzyskać. W jakim celu stosuje się dodatki stopowe? Oto niektóre z przyczyn:
- uzyskanie wyższej twardości
- zwiększenie odporności na ścieranie
- uzyskanie wyższych własności mechanicznych i technologicznych
- uzyskanie konkretnych własności chemicznych lub fizycznych
Stale stopowe możemy podzielić na trzy rodzaje. Pierwszym z nich jest stal niskostopowa, w której zawartość jednego pierwiastka nie przekracza 2,0%, a suma wszystkich pierwiastków nie jest większa niż 3,5%. Kolejną grupą są stale średniostopowe – tutaj zawartość pierwiastka (nie dotyczy węgla) może być większa niż 2%, ale nie może przekraczać 8%. Suma łączna pierwiastków w stali średniostopowej nie może przekraczać 12%. Ostatnią grupą są stale wysokostopowe, w przypadku których suma pierwiastków dodatkowych nie przekracza 55%.
Dodatki stopowe w stali stopowej
Do stali stopowej, jak już wspomnieliśmy, dodaje się określonych pierwiastków, w celu uzyskania odpowiednich cech. Najczęściej stosowanymi pierwiastkami w stali stopowej są:
- chrom – zwiększa wytrzymałość i hartowność stali, najczęściej chrom stosowany jest w stalach specjalnych i narzędziowych
- nikiel – obecność tego pierwiastka znacznie ułatwia proces hartowania. Nikiel dodaje się do stali ulepszania cieplnego oraz do stali kwasoodpornej
- wolfram
- wanad
- kobalt
- krzem
- tytan
- niob
- glin
![](https://virgamet.pl/img/gatunki-stali-text.jpg)
Większość gatunków stali posiada w swojej ofercie firma Virgamet – https://virgamet.pl/stale-narzedziowe-weglowe-niskostopowe, dostarczająca swoim kontrahentom stale z certyfikatami jakości wg PN-EN 10204.
![](https://virgamet.pl/img/logo.png)
1 thoughts on “Stal stopowa – jakie jest jej zastosowanie?”