Wielokrotnie spotkać się mogliśmy ze stwierdzeniem, że „aminokwasy są budulcami”. Tylko… co to właściwie oznacza? Jaka jest rola tych tajemniczych aminokwasów i czy ich brak faktycznie może być skrajnie niebezpieczny dla naszego organizmu?
Co to jest aminokwas?
Aminokwasy – lub inaczej kwasy aminowe – to związki organiczne złożone z węgla, azotu, tlenu, wodoru i zmiennej grupy łańcucha bocznego. Najczęściej dzieli się je na dwie grupy: białkowe- których jest 20 i które wchodzą w skład białek, oraz niebiałkowe – których jest ponad 300 i które pełnią inne funkcje. Mówiąc o budulcach mamy na myśli aminokwasy pierwsze, które działają jak „cegiełki”, tworząc jeden, spójny i szczelny mur.
Często aminokwasy są nazywane białkami (te dostępne są w ofercie np. MyProtein). To uproszczenie nie jest jednak poprawnie. Aminokwasy tworzą bowiem wiązania, które po połączeniu tworzą białko. Aminokwas jest więc miejscem składowym białka, dlatego też oba te elementy są od siebie zależne.
Po co nam aminokwasy?
Organizm, dla prawidłowego funkcjonowania, potrzebuje 20 aminokwasów. To one są fundamentalnym budulcem w organizmie człowieka, biorąc udział w wielu, różnorodnych mechanizmach. To aminokwasy prowadzą do homeostazy, odpowiedzialne są za pracę mięśni, transport krwi, poziomy hormonów, a także pracę enzymów.
Aminokwasy także pielęgnują naszą skórę, stanowiąc za doskonałą barierę dla nadmiernego wysuszania. Łagodzą także skutki nadmiernego spożycia alkoholu.
Ten krótki opis sprawia więc, że ciężko wyobrazić sobie codziennie funkcjonowanie bez obecności aminokwasów w codziennej diecie.
Jak dzielimy aminokwasy?
Wspomniane już aminokwasy białkowe dzieli się w różnorodny sposób. Najczęściej jednak klasyfikuje się je na te, które są wytwarzane przez organizm oraz te, które trzeba dostarczyć z zewnątrz.
- aminokwasy egzogenne– niezbędne do życia związki organiczne, których organizm nie jest w stanie wytwarzać. Wśród tych najpopularniejszych wymienia się m.in. walinę, które stymuluje regenerację mięśniową, tryptofan, będący prekursorem serotoniny oraz fenyloalaninę – jako prekursor dla licznych hormonów
- aminokwasy endogenne– kwasy aminowe, które są syntetyzowane w organizmie człowieka. W grupie tej wymieniana jest m.in. alanina, odpowiedzialna za transport glukozy oraz kwas asparaginowy, poprawiający koncentrację.
Jak dostarczać aminokwasów?
Aminokwasy, których nie jest w stanie wytworzyć organizm, wymagają dostarczania z zewnątrz. W tym celu stosować można dedykowane suplementy (tj. EAA, aminokwasy BCAA oraz WPC, WPI i WPH.), które uzupełniają ich braki w diecie lub zadbać o obecność konkretnych produktów w menu. Ważne jest, aby wybierać wyłącznie białka pełnowartościowe – tj. te, występujące w mięsie, rybach, jajach i nabiale.
Dodatkowo doskonałym źródłem aminokwasów jest:
- soja,
- nabiał – np. mleko, jogurty naturalne, sery,
- ryż,
- orzechy ziemne i ziarna sezamu,
- siemię lniane,
- banany,
- szpinak,
- groch,
- fasola,
- brokuły.
Warto sięgnąć po te produkty, bowiem niedobór aminokwasów może prowadzić do licznych dysfunkcji ze strony organizmu. Alarmującymi sygnałami powinno więc być np. obniżenie odporności, nawracające kontuzje, osłabienie mięśni, niedożywienie i powstająca opuchlizna.
0 komentarzy